جهت مشاهده جلد کتاب با کیفیت بالا، روی جلد کلیک کنید
احکام ارث در قانون ایران
تالیف:
علی اکبر توکلی
(وکیل پایه یک دادگستری و مدرس دانشگاه )
شرکت در طرح حمایت مالی از آثار علمی (کتاب و مقاله) در راستای چاپ و نشر آثار پژوهشی و ثبت آثار علمی پژوهشگران
درباره این کتاب:
انتشارات قانون یار افتخار کسب اعتماد یکی دیگر از نویسندگان فرهیخته این مرز و بوم را داشت و چاپ کتاب حاضر، نتیجه این اعتماد بود. جهت آشنایی بیشتر با محتویات این اثر علمی فوق العاده باید گفت ارث در لغت به معنای باقی می باشد و عبارت از حقی است که ابتدا از مرده ی حقیقی یا حکمی به زنده ی حقیقی منتقل می شود. مطابق قانون مدنی ایران موجبات ارث دو چیز است: 1- نسب 2- سبب. که از مصادیق بارز سبب زوجیت است مطابق ماده ی 864ق م: "از جمله اشخاصی که به موجب سبب ارث میبرند هر یک از زوجین است که در حین فوت دیگری زنده باشد". در ماده ی 940ق م چنین آمده است: "زوجین که زوجیت آنها دائمی بوده و ممنوع از ارث نباشند از یکدیگر ارث می برند". بنابراین می توان 4 شرط را برای تحقق ارث زوجین تعیین کرد: 1- رابطه زوجیت 2- بقای زوجیت در زمان فوت 3- دائمی بودن عقد نکاح 4- ممنوع نبودن زوجین از ارث. موانعی که ممکن است وجود داشته باشد و سبب محرومیت زوجین از ارث گردد عبارت است از: 1- کفر 2- قتل 3- لعان. در خصوص سهم الارث زوجین میزان ارث شوهر دو برابر زن می باشد شوهر در صورت عدم وجود اولاد نصف و یک چهارم از ترکه ی زن را در صورت وجود اولاد به ارث می برد همچنین در صورتی که شوهر وارث منحصر زن باشد تمام ترکه زن میراث او است اما در صورتی که زوجه وارث منحصر باشد فقط یک چهارم از ماترک را ارث می برد و باقی آن جزو اموال بلا وارث می باشد. در خصوص اموال موضوع ارث زوجین شوهر از تمام عین اموال زن خود ارث میبرد و در حالیکه مطابق ماده ی 946ق م: "زوجه در صورت فرزنددار بودن زوج یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برد و در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد سهم زوجه یک چهارم از کلیه ی اموال به ترتیب فوق می باشد". تلاش حاضر کوششی است علمی در راستای بررسی و تحلیل این ماهیت حقوقی و مقایسه ی حقوقی ارث زوجین در نظام حقوقی ایران با استفاده از منابع قانونی و به خصوص رویه ی قضایی می باشد.با توجه به اینکه قانون مدنی ایران در مباحث مربوط به «ارث» به طور کامل منطبق با فقه عمل نموده و آثار حقوق غرب مطلقاً در آن دیده نمی شود، از آن رو که بحث ارث آیاتی چند از کتاب عظیم الشأن قرآن و به مراتب بیش از هزار حکم، قاعده و مسائل دقیق و بسیاری را به خود اختصاص داده است. به جرئت می توان از آن به عنوان مهمترین و پیچیده ترین بخش در کتابهای فقهی - حقوقی یاد کرد.فقها و حقوق دانان با دقت و درایت و با توجه به گستردگی و شمول و جامعیت آیات قرآن که نشان از بی نظیری خالق آن دارد، به فصل بندی ارث پرداخته و تحت عناوینی همچون موجبات، موانع، شرایط ارث و... که هر یک نیز زیرمجموعه های گوناگون دیگری دارد، به طور مفصل سخن گفته اند. ارث، مصدر و در لغت به معنای بقاء است. در فرمایش پیامبر اکرم (ص): اَنَّکُم علی الارث مِن أبیکُم ابراهیم: ارث به معنای بقیه یعنی بقیه ی شریعت می باشد. ارث، صفتی از صفات خدای عزّوجل است او باقی دائمی است که خلائق را به ارث می برد و بعد از فنای آنها باقی می ماند.خداوند، در سوره نساء زن و مرد را به طور مساوی منشأ ازدیاد و کثرت نسل های پس از خود معرفی کرده و ایجاد هر گونه اجتماعی را ناشی از آن دو خوانده است در سوره حجرات آیه ی 13 آمده است : «یا ایّهاالناس، انّا خلقناکم من ذِکرِِ وَ أنثی و جعلناکُم شعوباً و قبائلُ لتعارفوا، اِنَّ اَکرَمَکُم عندَالله اتقیکُم، اِنَّ الله علیم خبیر»«ای مردم ما شما را از زن و مرد آفریدیم و دسته و گروه گوناگون نمودیم تا یکدیگر را بشناسید، همانا بزرگوارترین شما نزد شما پرهیزگارترین شماست ، همانا خداوند دانا و آگاه است»طبق این آیه آنچه اهمیت دارد انسانیت و تقوا است نه زن یا مرد بودن چرا که هر دو جامعه را تشکیل می دهند در این آیه، قرآن ثابت می کند که بین مرد و زن مساوات و برابری می باشد.
جهت آشنایی با محتویات این کتاب، فهرست اجمالی اثر را مطالعه کنید:
فهرست اجمالی کتاب
مبحث اول : گذری کوتاه بر تاریخچه ارث زوجین15
گفتار اول : ریشه سنتی و فطری ارث15
گفتار دوم : بررسی وضع میراث زوجین در دوران قبل از اسلام17
بند اول : میراث زوجین در ایران قبل از اسلام18
بند دوم : میراث زوجین در روم24
بند سوم: میراث زوجین در یونان27
بند چهارم : میراث زوجین در مصر28
بند پنجم : میراث زوجین در شریعت یهود29
بند ششم : میراث زوجین در تمدن عرب قبل از اسلام30
گفتار سوم : بررسی وضع میراث زوجین در دوران بعد از اسلام و تاریخ تحول ارث زن33
گفتار اول : معنی لغوی و تعاریف اصطلاحی حق37
گفتار دوم : معنی لغوی و اصطلاحی ارث39
گفتار سوم: تعریف ارث در اصطلاح فقها و قانون مدنی ایران41
بند اول: تعاریف ارث در اصطلاح فقها41
بند دوم : تعریف ارث در قانون مدنی ایران42
گفتار چهارم : مفهوم و عناصر ترکه و وجوه افتراق ترکه با ارث46
بند سوم : وجوه افتراق ترکه با ارث50
گفتار اول : طرح و تعریف مطلب51
بند دوم :خویشاوندی طولی یا عمودی58
بند سوم :خویشاوندی عرضی یا در خط اطراف59
گفتار چهارم : اجتماع چند موجب ارث در شخص واحد62
بند دوم : اجتماع موجبات متعدد نسبی و سببی63
گفتار پنجم : حکومت در ترکه ی بی وارث64
گفتار ششم: آیین احراز و اثبات قرابت66
بند ششم : چگونگی رجوع از لعان و آثار آن76
بند سوم : زوج قاتل ارث نمی برد93
بند اول : تقسیم ارث از نظر نوع وراثت111
گفتار دوم : شرایط درستی عقد نکاح122
بند اول : قابلیت جسمی و بلوغ122
گفتار سوم : میراث زوجین بالغ و کبیر در عقد فضولی136
بند چهارم: اعتبار تعیین زوجین142
بند پنجم : تنجیزدر عقد نکاح144
بند ششم: شرط خیار در عقد و مهر145
گفتار سوم : غایب مفقودالاثر149
گفتار چهارم : فوت همزمان خویشاوندان (ارث اشخاص متوفی که با هم خویشاوندی قابل وراثت دارند)161
بند اول : امور راجع به ترکه173
بند دوم : ترکیب اموال قابل وراثت177
گفتار هفتم : مستمری بازماندگان کارکنان دولت و حقوق ناشی از قانون تأمین اجتماعی و بیمه عمر178
گفتار هشتم : دیه ی قتل و زیان ناشی ازجرم181
گفتار نهم : اقسام و وضعیت تعهدات و دیون متوفی187
گفتار دهم : مطالبه ی مهریه از وراث196
گفتار چهارم: دائم بودن عقد نکاح211
بند دوم : آیا شرط توارث در نکاح منقطع نفوذ حقوقی دارد ؟214
گفتار چهاردهم : نکاح فاسد و اثر آن در ارث زوجه221
مبحث اول : ارث مجوس در نکاح فاسد222
مبحث دوم : حکم میراث مسلمین در نکاح فاسد223
گفتار پانزدهم : سهم الارث زوجین226
مبحث اول : : سهم الارث زوجین با بودن اقربای نسبی برای متوفی226
مبحث دوم: سهم الارث زوجین در صورت نبودن اقربای نسبی برای متوفی228
مبحث سوم : سهم الارث زوجات متعدد231
مبحث چهارم : میزان سهم الارث زن از نظر قرآن و بیان حکمت آن233
مبحث پنجم : در اموالی که زوجین از آن ارث می برند234
مبحث اول : حقوقی که به ارث می رسد256
بند سوم : حق کسب و پیشه(سرقفلی)265
مبحث دوم : حقوق غیر قابل وراثت267
بند اول : حق رد و اجازه ی عقد فضولی267
بند دوم : محرومیت زوجین از حق قصاص269
بند سوم : محرومیت زوجین از حق قذف270
گفتار هفدهم : تفاوت فرض زن و شوهر؛ وصیت مفروض270
جهت مشاهده قیمت نسخه چاپی کتاب و تهیه کتاب کلیک کنید
جهت تهیه و خرید نسخه الکترونیک کتاب (با قیمت به صرفه و ارزان) کلیک کنید
فراخوان مهم پژوهشی (چاپ مقاله و کتب):
قابل توجه پژوهشگران، اساتید، مولفان و نویسندگان محترم که به واسطه علاقه به امر پژوهش (تالیف کتاب و نگارش مقاله) در این مسیر فعالیت داشته و قصد دارند افتخار عضویت در خانواده بزرگ قانون یار را به این موسسه دهند:
جهت چاپ کتب خود و تبدیل پایان نامه به کتاب کلیک کنید
جهت چاپ مقالات علمی خود و استخراج مقاله از پایان نامه خود کلیک کنید
توجه کنید:
جهت دانلود یا مشاهده عکس بخشنامه حمایت مالی از آثار علمی شما، کلیک کنید
********قانون یار********
شرکت در طرح حمایت مالی از آثار علمی (کتاب و مقاله) در راستای چاپ و نشر آثار پژوهشی و ثبت آثار علمی پژوهشگران