جهت مشاهده جلد کتاب با کیفیت بالا، روی جلد کلیک کنید
آزادی اطلاعات در پرتو
حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران و فقه امامیه
مولف
فضل الله رنجبر
دانشجوی دکتری فقه و حقوق دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
ویراستار:
نوید رحیمی
شرکت در طرح حمایت مالی از آثار علمی (کتاب و مقاله) در راستای چاپ و نشر آثار پژوهشی و ثبت آثار علمی پژوهشگران
درباره این کتاب:
انتشارات قانون یار افتخار کسب اعتماد یکی دیگر از نویسندگان فرهیخته این مرز و بوم را داشت و چاپ کتاب حاضر، نتیجه این اعتماد بود. جهت آشنایی بیشتر با محتویات این اثر علمی فوق العاده باید گفت نظام حقوقی دسترسی آزاد به اطلاعات یکی از عناصر پایهای حکومتهای دموکراتیک و ضروریترین ابزار در جهت تضمین آزادیهای اساسی از جمله حق آزادی بیان و حق تعیین سرنوشت است. لازمه پاسخگویی به نظارت دولت، کنترل عملکرد نمایندگی اعطا شده به دولتها، شفافیت و مبارزه با فساد، دسترسی آزاد به اطلاعات و اسناد نگهداری شده نزد دولت و نهادهای عمومی است. (جز در موارد استثناء( نظامهای حقوقی دنیا به اشکال گوناگون از طریق قانون اساسی، اعلامیهها، اسناد بینالمللی، قوانین داخلی و حمایتها و تضمینهای قضایی، سالهاست که این حق را به رسمیت شناختهاند. خیزش و جنبش دهههای اخیر و اقبال جهانی در به رسمیت شناختن چنین حقی، علاوه بر ایجاد توسعه مفهومی این حق، دولتها را به ترسیم نظام حقوق و تعهدات به اجرا و تضمین این حق واداشته است. تفسیر موسع از اصل هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، این حق را در حقوق اساسی کشورمان مدلل میسازد، به همین دلیل در کشورما نیز در سال 1388 ش با تصویب قانون«انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» این حق به صورت عام و فراگیر وارد نظام حقوق موضوعه شد. در فقه امامیه دلیل تعلق اطلاعات عمومی به مردم دلالت تام داشته و برای اثبات چنین حقی مورد استدلال قرار میگیرد.
جهت آشنایی با محتویات این کتاب، فهرست اجمالی اثر را مطالعه کنید:
فهرست اجمالی کتاب
2-1- اهمیت موضوع و پیشینه علمی اثر16
3-1. سوالهای اصلی و فرعی موضوع17
مفهوم، مبانی و لوازم آزادی اطلاعات21
2-1- مفهوم آزادی اطلاعات و نسبت آن با سایر آزادی ها:22
1-1- تعریف و مفهوم آزادی اطلاعات22
2-1-2- آزادی اطلاعات و نسبت آن با سایر آزادی ها23
2-2- تاریخچهی آزادی اطلاعات27
2-3- لوازم تحقق آزادی اطلاعات 31
2-4-1- مبنای سیاسی و حق تعیین سرنوشت39
2-4- 8-مبنای فقهی آزادی اطلاعات47
2-4-8-1-مستندات فقهی ناظر بر ثبوت آزادی اطلاعات47
2-4-8-1-3- حق مشارکت در اداره امور کشور50
2-4-8-1-4- عدم قرار دادن خود در معرض سوء ظن50
2-4-8-1-5- ادله ناظر بر نهی از کتمان علم52
2-4-8-1-8- تعلق مالکیت اطلاعات به مردم53
2-4-8-2-1-نقد استناد به سیره و روایات معصومین (ع)58
2-4-8-2-2- نقدحق مشورت در اداره امور کشور58
2-4-8-2-3-نقد استناد به نصوص ناظر بر احتراز از قرار دادن خود در معرض سوءظن59
2-4-8-2-4-نقد استدلال به ادله ناظر بر نهی از کتمان علم59
2-4-8-2-6- نقد استدلال به سیره عقلاء60
2-5-6-2-7- ارزیابی ادله تعلق مالکیت اطلاعات به مردم61
2-5-1- جایگاه جهانی آزادی اطلاعات62
2-5-2- جایگاه منطقه ایی آزادی اطلاعات65
2-5-2-1- شناسایی آزادی اطلاعات در سازمان کشورهای آمریکایی65
2-5-2-2-شناسایی آزادی اطلاعات در شورای اروپا66
2-5-2-3-شناسایی آزادی اطلاعات در اتحادیه آفریقا67
2-5-2-4-شناسایی آزادی اطلاعات در کشورهای مشترک المنافع68
2-6- استثنائات وارد بر آزادی اطلاعات68
2-6-1- اطلاعات ناقص، ناکافی و غیرمهم70
2-6-4- رعایت حقوق ناشی از مالکیت فکری77
جمهوری اسلامی ایران و آزادی اطلاعات85
3-2-1- مؤسسات مشمول حق دسترسی به اطلاعات:89
3-3- موانع و بایستههای آزادی اطلاعات در ایران91
3-3-1- ارتقاء آگاهی عمومی و فرهنگ سازی در زمینهی آزادی اطلاعات91
3-3-1-1- نهادینه کردن آزادی اطلاعات و آموزش راهکارهای برخورداری از آن91
3-3-1-2- اطلاعرسانی فعال توسط مؤسسات92
3-3-1-3- علنی کردن نشستهای نهادهای دولتی93
3-3-2- ایجاد و تقویت زیرساختهای تکنولوژیک و تقویت دولت الکترونیک94
3-3-3- استقلال رسانهها و منع سانسور94
3-3-3-1-1- داشتن شخصیت حقوقی مستقل95
3-3-3-1-2- استقلال مراجع دولتی تنظیم کننده فعالیتهای رسانه ایی96
3-3-3-1-3- استقلال محتوایی یا اختیاراتی97
3-3-3-1-4- استقلال سیاسی رسانه ها97
3-4-1- ارزیابی شکلی و ساختاری قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات99
3-4-1-1- شرایط شکلی رسیدگی به تقاضای دسترسی به اطلاعات شهروندان99
3-4-1-2- آئین رسیدگی به تقاضای شهروند101
3-4-1-3- ساختار و نحوهی عملکرد نهاد ناظر بر دسترسی به اطلاعات103
3-4-2- ارزیابی ماهوی قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات103
3-4-2-1- ابهام و اجمال در واژگان و تعاریف103
3-4-2-2- تعارض برخی مفاهیم قانون با اصول کلی حاکم بر دسترسی به اطلاعات105
3-4-4- محدودیتهای حق دسترسی آزاد به اطلاعات107
3-5- ضمانت اجرای دسترسی آزاد به اطلاعات110
3-5-1- ضمانت اجرای کیفری در مورد اشخاص حقیقی110
3-5-1-1- امحاء جزیی یا کلی اطلاعات110
3-5-1-2- تخریب و ایجاد اختلال در داده ها112
3-5-2- مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در حقوق موضوعه ایران114
3-5-3- مسئولیت مدنی افراد حقیقی و حقوقی116
3-5-3-2- قانون مجازات اسلامی117
3-5-3-3- قانون مسئولیت مدنی117
3-5-3-4- قانون بکارگیری سلاح توسط نیروهای مسلح118
3-6- نگاهی به وضعیت دسترسی آزاد به اطلاعات در قوای سه گانه و نهادهای دیگر118
3-6-1-1- نقش قوه مقننه در دسترسی آزاد به اطلاعات119
3-6-1-2- مراجعه مردم به نمایندگان120
3-6-1-4- نقش نمایندگی مجلس در دسترسی آزاد به اطلاعات121
3-6-1-6- جلوه هایی از دسترسی آزاد به اطلاعات در قوه مقننه122
3-6-1-6-1- علنی بودن جلسات مجلس شورای اسلامی122
3-6-1-6-2- علنی بودن مذاکرات مجلس شورای اسلامی123
3-6-1-6-3- استثناء در علنی بودن (جلسه غیر علنی)123
3-6-1-6-4- شرایط تحقق استثناء124
3-6-1-7- اطلاع رسانی در قوه مقننه124
3-6-2- قوه مجریه و دسترسی آزاد به اطلاعات126
3-6-2-1- نقش رئیس جمهور در گسترش آزادی اطلاعات127
3-6-2-2- قوه مجریه و جلوه هایی از آزادی اطلاعات127
3-6-2-2-1- علنی بودن جلسات هیأت دولت127
3-6-2-3- اطلاع رسانی در قوه مجریه128
3-6-3- قوه قضائیه و دسترسی آزاد به اطلاعات128
3-6-3-1- جلوه هایی از دسترسی افراد به اطلاعات در قوه قضائیه131
3-6-3-1-1- علنی بودن دادگاه ها131
جهت مشاهده قیمت نسخه چاپی کتاب و تهیه کتاب کلیک کنید
جهت تهیه و خرید نسخه الکترونیک کتاب (با قیمت به صرفه و ارزان) کلیک کنید
فراخوان مهم پژوهشی (چاپ مقاله و کتب):
قابل توجه پژوهشگران، اساتید، مولفان و نویسندگان محترم که به واسطه علاقه به امر پژوهش (تالیف کتاب و نگارش مقاله) در این مسیر فعالیت داشته و قصد دارند افتخار عضویت در خانواده بزرگ قانون یار را به این موسسه دهند:
جهت چاپ کتب خود و تبدیل پایان نامه به کتاب کلیک کنید
جهت چاپ مقالات علمی خود و استخراج مقاله از پایان نامه خود کلیک کنید
توجه کنید:
جهت دانلود یا مشاهده عکس بخشنامه حمایت مالی از آثار علمی شما، کلیک کنید
********قانون یار********
شرکت در طرح حمایت مالی از آثار علمی (کتاب و مقاله) در راستای چاپ و نشر آثار پژوهشی و ثبت آثار علمی پژوهشگران